Λιπομέτρηση με τη μέθοδο DEXA
Η μέθοδος DEXA ( Dual Energy X-ray Absorptiometry - Διπλής Ενέργειας Φωτονιακή Απορροφησιομέτρηση ), ευρέως γνωστή για τη χρήση της στη διάγνωση της οστεοπόρωσης, αποτελεί επίσης και την πιο αξιόπιστη μέθοδο λιπομέτρησης και ανάλυσης της σύστασης του σώματος. Συγκεκριμένα, κατά την εξέταση με τη μέθοδο αυτή πραγματοποιείται ολοσωματική ανάλυση - λιπομέτρηση, η οποία προσδιορίζει εκτός απο την οστική μάζα και το λιπώδη ιστό και το μυϊκό ιστό ( μάζα μαλακών μορίων ), ανά περιοχή του σώματος. Η μέθοδος DEXA θεωρείται ως το χρυσό πρότυπο αναφοράς ( reference gold standard ) για την ανάλυση της σύνθεσης του σώματος ( body composition ).
Συγκριτικά, όλες οι άλλες κοινές μέθοδοι ανάλυσης σώματος ( π.χ.Body Mass Index - BMI, ζυγαριές λιπομέτρησης - αγωγιμότητας κ.τ.λ. ) προσπαθούν έμμεσα να υπολογίσουν στο σώμα μόνο το λιπώδη και το μη λιπώδη ιστό ( fat mass and fatfree mass ), με μεγάλο εύρος σφάλματος, προσφέροντας ουσιαστικά ενδεικτικές μόνο τιμές, χωρίς να μπορούν να διαχωρίσουν τα 3 στοιχεία του σώματος ( οστά, λίπος και μύες ), αλλά και χωρίς να μπορούν να δώσουν πληροφορίες για κάθε τμήμα του σώματος ξεχωριστά. Αντίθετα, η μέθοδος DEXA μπορεί να εκτιμήσει με εξαιρετικά μεγάλη ακρίβεια ( ακρίβεια μέτρησης > 99% ) την απώλεια ή την απόκτηση μυϊκής μάζας ή λιπώδους ιστού, σε ποιά ποσότητα και σε ποιά συγκεκριμένη περιοχή του σώματος.
Η μέτρηση της σύνθεσης του σώματος με τη μέθοδο DEXA είναι ιδιαιτέρως χρήσιμη στους τομείς της ιατρικής, του αθλητισμού, της διατροφής, του ελέγχου του μεταβολισμού και της φυσιολογίας της άσκησης, παρέχοντας στον ενδιαφερόμενο τη δυνατότητα να ελέγχξει την πρόοδο μιάς θεραπείας ή την εξέλιξη μιάς αποθεραπείας, την επιτυχία ενός προγράμματος διατροφής ή ενός προγράμματος άσκησης,τη διαφοροποίηση στην αναλογία μυϊκού ιστού - λίπους σε κάθε σημείο του σώματος, καθώς τα αποτελέσματα των μεταβολών στη σύσταση του σώματος παρουσιάζονται αναλυτικά, ξεχωριστά για κάθε περιοχή του σώματος.
Η κατηγοριοποίηση του σωματότυπου, βάσει κατανομής λίπους, σε ανδροειδές ή γυναικοειδές πρότυπο ( Android/Gynoid ) είναι ιδιαίτερα σημαντική, διότι μετράει το ενδοκοιλιακό λίπος, το οποίο αναγνωρίζεται ως σημαντικός προδιαθεσικός παράγοντας νοσηρότητας και πρόωρου θανάτου λόγω της παχυσαρκίας. Ο ανδροειδής τύπος, ή σχήματος ''μήλου'', χαρακτηρίζεται απο αυξημένο ενδοκοιλιακό λίπος και προδιαθέτει τους ασθενείς σε αυξημένο κίνδυνο υπέρτασης, διαβήτη τύπου II, δυσλιπιδαιμία, στεφανιαία νόσο - καρδιοπάθεια και πρόωρο θάνατο. Αυτή η κατανομή λίπους συγκρίνεται με το γυναικοειδή τύπο ή σχήματος ''αχλαδιού'', που χαρακτηρίζεται απο κατανομή λίπους στα ισχία, στους γλουτούς και στους μηρούς. Ερευνες έχουν αποδείξει πως η ικανότητα της ολοσωματικής ανάλυσης διά της μεθόδου DEXA να αναγνωρίζει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων και του μεταβολικού συνδρόμου, έγκειται στην ικανότητα να διαχωρίζει το σωματικό λίπος ανά περιοχές και να κατατάσσει το σωματότυπο σε ανδροειδές και γυναικοειδές πρότυπο. Η ποσότητα της ακτινοβολίας που προσλαμβάνει το σώμα είναι ελάχιστη, καθώς συγκρίνεται με την ακτινοβολία που προσλαμβάνει ο επιβάτης αεροπλάνου σε μεγάλες διαδρομές ή το 1/10 της ακτινοβολίας που λαμβάνουμε απο μία ακτινογραφία θώρακος. Σε κάθε επόμενη επανεξέταση, γίνεται άμεσα σύγκριση με τα αποτελέσματα όλων των προηγούμενων μετρήσεων, ώστε να είναι εμφανής η όποια διαφοροποίηση. Η εξέταση, στα κορυφαία σύγχρονα μηχανήματα DEXA, διαρκεί μόλις 3 λεπτά.